Alevilik Nedir? Aleviler Nasıl İbadet Eder?
Hz. Ali’yi sevmek, bağlılık anlamlarına gelen alevilik, aynı zamanda Hz. Ali’nin soyundan gelen insanları belirtmek için kullanılmaktadır. Bir kültür ya da inanç sistemi olarak da tanımlanan Alevilik, tarikat ya da benzer bir tanıma uymamaktadır. Belli bir insanlar arasında din kültürü ya da mezhep gibi görülebilmektedir.
Terim olarak alevilik açıklanmak istendiğinde ise, Hz. Muhammed’in ölümü itibariyle halife olacak kişinin İmam Ali yapılmaması sonucunda ve imam olarak kabul edilmesiyle, Şii-Batuni inançlara bağlanan insanlara Alevi denir.
Alevi halkı, Türkiye başta olmak üzere günümüzde en çok yaygın olduğu yerer İran, Suriye, Lübnan ve Irak gibi ülkelerde vardır. Hz. Ali, İslamiyet’in önemli isimlerinden biridir. Çünkü Hz. Muhammed’in amcasının oğlu olduğu gibi hem de damadıdır. Hz. Fatma, İslamiyet dinine inanan 1. isimken, Hz. Ali 2. isimdir. Alevilik kültürü ise, Hz. Ali’nin halife olması durumunda halk tarafından yaratılmış bir kültür olmuştur.
Alevilik İnançları Nelerdir?
Alevilik kültüründe “Hâkk-Muhammed-Ali” çok yaygın bir üçleme olarak bilinir. Bu kültüre göre, 12 İmam ve Eh-i Beyt de önemsenen diğer 2 kavramdır. Aleviler, her gün camiye giderek namaz kılmazlar. Ancak alevilerin de kendi ibadetleri vardır. Cem evlerinde yapılan ibadetler bulunur ve her Perşembe günü Cem adı verilen, toplanmayı ve duanın, semahın bir arada olduğu bir cem yapılır. Birlik ve beraberlik anlamı taşıyan cem ibadeti, kadın ve erkeklerin aynı ortamda karşılıklı ayrı şekilde katılımlarıyla gerçekleştirilir.
Alevilerde en önemlisi niyet ile kalptir. İnancın kalpten ve niyetten gelmesi önemli olduğu düşünülür. Bunun dışında, alevilerin camiye gitmeme nedenleri ise bellidir: Hz. Ali bir mescitte suikasta uğramıştır. Bu suikast nedeniyle alevilerin camiye gitmemesi durumu söz konusu bulunmaktadır.
Türkiye’de Aleviler Nerede?
Türkiye’nin dört bir yanında aleviler bulunmaktadır. Hemen hemen her şehirde alevilerin olması mümkündür. En çok Hatay, İstanbul, Sivas, Çorum, Malatya, Kahramanmaraş, Tunceli, Amasya, Yozgat, Adıyaman, Bingöl, Erzurum, Balıkesir, Kars, Manisa, Aydın, Adana, Mersin, Muğla, Erzincan gibi yerlerde bulunmaktadır.
Alevilik kültürünün yüksek bir hoşgörüye sahip olduğu din söylenebilir. Alevilerin isteği de her zaman için her insanın hem birbirlerine hem de Alevilik kültürüne hoşgörüyle davranılmasıdır.